Przejdź do treści Przejdź do wyszukiwarki
Urząd Gminy
Banie
  • Logo Biuletyn Informacji Publicznej
  • Logo Unii Europejskiej

Historia Bań

Banie – to miejscowość, w której mieści się siedziba gminy. Początkowe nazwy miejscowości to: Banen, Baenen, Terra Banen, Ban, in Banis, Bahn, Bania i obecna nazwa Banie. Nazwa miejscowości pochodzi od: nierównego terenu (kulistych wzgórz), słowa "bania" (łaźnia parowa) i niemieckiego słowa "Bahn" (droga). Legenda głosi, że Banie nazywało się Korona, a po zdobyciu miasta przez Brandenburczyków otrzymało nazwę Bahn.

Banie położone są między dwoma jeziorami Mostowym i Dłużec, przez które przepływa rzeka Tywa. Banie to bardzo stara osada. Pierwsze ślady życia ludzkiego pochodzą z epoki kamiennej. Między 5000 a 2000 r. p.n.e. znajdowały się w Baniach osiedla ludzkie. W IX-X wieku nasza miejscowość stała się grodem broniącym od zachodu dostępu do żyznej Ziemi Pyrzyckiej.

Rok 1124 można uznać za datę wprowadzenia chrześcijaństwa w Baniach. Obszar nazywany Ziemią Bańską, książę Barnim I nadał w 1234 r. Zakonowi Templariuszy. W pierwszej połowie XIII w. wzniesiono kościół, a w pierwszej połowie XIV w. rozpoczęto budowę murów obronnych.

Po kasacji Zakonu Templariuszy w 1312 r. Ziemię Bańską przejęli Joannici, którzy w 1345 r. odstąpili miasto księciu Barnimowi III. W 1417 r. powstaje szpital oraz kaplica św. Jerzego. W XVII w. Banie pozostawały we władaniu Szwedów, później Brandenburgii, od XVIII w. Prus. W roku 1840 wybudowano nowy ratusz i wieżę kościelną.

W wyniku działań wojennych znaczna część zabudowy uległa zniszczeniu. XIII-wieczny kościół zbudowany z ciosów granitowych, przebudowywany w XV, XVII, i XIX w., usytuowany jest na średniowiecznym cmentarzu i ogrodzony kamiennym murem. We wnętrzu kościoła: ołtarz barokowy z 1700 r., dwie płaskorzeźby, barokowa ambona z początku XVIII w., empora organowa z 1767 r., prospekt organowy z drugiej połowy XIX w. oraz płyty nagrobne barokowe z piaskowca.

Kaplica św. Jerzego z 1417 r. gotycka zbudowana z kamienia i cegły. Wyposażenie barokowe - płaskorzeźby z XVII/XVIII w. Jedyną pozostałością po średniowiecznych fortyfikacja jest XIV-wieczna Baszta Prochowa kamienno-murowana. Do najcenniejszych zachowanych obiektów zaliczyć można XVIII-wieczne budynki ryglowo-murowane, synagogę neoklasyczną z XIX w., teren dawnych XIX-wiecznych cmentarzy ewangelickich, XIX-wieczną kaplicę pogrzebową, cmentarz judaistyczny założony w XIX w., budynek poczty z końca XIX w. Godne zobaczenia są także drzewa - pomniki przyrody: dąb szypułkowy i lipa drobnolistna.